Σχολείο μιας άλλης εποχής...

Τους δύο τελευταίους μήνες ήρθαν τα πάνω κάτω στη ζωή μας και βιώνουμε πράγματα και καταστάσεις πρωτόγνωρα... Μέσα σ΄αυτά κι ένας "νέος τύπος σχολείου" που δεν μπορούσαμε να διανοηθούμε στις αρχές του 2020...! Μάλιστα, αυτός ο νέος τύπος σχολείου, μεταβάλλεται (για να μην πω μεταλλάσσεται σαν τους ιούς!) κιόλας από βδομάδα σε βδομάδα!
Ξεκινήσαμε με την εκπαίδευση από μακριά -ασύγχρονη τηλεκπαίδευση τη βαφτίσανε!- με διάφορα μέσα (email, ιστολόγια, e-class/e-me)... Αν και τα τελευταία δεν ήταν και πολύ "πρόθυμα" και "συνεργάσιμα", το παλέψαμε...!
Μετά προχωρήσαμε στη "ζωντανή" -σύγχρονη τηλεκπαίδευση αυτή!- με νέες ηλεκτρονικές πλατφόρμες... Αφού είχαμε εκπαιδευτεί μόνοι μας στις προηγούμενες κι είχαμε αποκτήσει την απαραίτητη τεχνογνωσία, αυτή μας φάνηκε παιχνιδάκι!
Η τελευταία έκδοση περιλαμβάνει και "live αναμετάδοση" του μαθήματος που θα γίνεται στην τάξη...! Πάμε ολοταχώς για ένα σχολείο-"Big brother!" (κι ας ήταν μέχρι πριν από λίγο καιρό τα προσωπικά μας δεδομένα το πρώτο και βασικότερο ζητούμενο!)...

Από το σχολείο στ' Αγνάντια ως το σχολείο-reality, ένας αιώνας (και κάτι...) δρόμος!

"Στ' Αγνάντια"

Το σκολειό του χωριού μου ήταν το πιο παράξενο και το πιο πρωτότυπο σκολειό του κόσμου. Δεν είχε τον περισσότερο καιρό ούτε θύρα, ούτε παράθυρα, ούτε τοίχους, ούτε στέγη, ούτε τίποτα... Ούτε βρίσκονταν σε ορισμένο μέρος! Ήταν μόνο ιδέα σκολειού και τίποτα άλλο...! Ανάλογα με την εποχή ήταν, πότε ο νάρθηκας της εκκλησίας, πότε ένα δωμάτιο του σπιτιού μου, πότε κανένα προσηλιακό μέρος γύρω από το χωριό... Τον περισσότερο καιρό, δηλαδή από τη Μεγάλη Δευτέρα ως τα τέλη Σεπτέμβρη ή ως τα πρωτοβρόχια, σκολειό μας ήταν τ' Αγνάντια. Διακοπές το σκολειό μας δεν είχε, ούτε καν γνωρίζαμε πως υπάρχουν τέτοιες...
Τι είναι όμως τ' Αγνάντια;
Εδώ σας θέλω εσάς, που μαθαίνετε σήμερα τα γράμματα σε μαρμαρόχτιστα σκολειά, να ξέρετε τι πράγμα είναι τ' Αγνάντια! Τ' Αγνάντια είναι μια προεξοχή στη ράχη ενός μικρού βουνού που βρίσκεται πάνω από το χωριό μου. Είναι ένα είδος ακρωτήριο πολύ ψηλό, στρογγυλό, ομορφοκαμωμένο, γεμάτο θάμνους, από κάτω ως απάνω στην κορφή τη δεντροστεφανωμένη!
Θα ήταν τέλη Απριλίου ή αρχές Μαγιού. Ο δάσκαλός μας, ο παπα-Αντριάς, μας πήγε από τον νάρθηκα της εκκλησιάς (όπου είχαμε γενική συγκέντρωση κάθε μέρα) στ' Αγνάντια και μας κάθισε εκεί στη γραμμή σταυροπόδι κάτω απ' τον ίσκιο για ν' αρχίσουμε το "διάβασμα", δηλαδή τη μελέτη.
Ήταν πλούσιο εκείνη τη χρονιά το σκολειό μας από παιδιά. Από πέντε παιδιά που 'χε την προηγούμενη χρονιά, τώρα είχε δώδεκα. Δηλαδή "ο Χριστός και οι δώδεκα Αποστόλοι του", όπως έλεγε καμαρώνοντας ο δάσκαλός μας...
Οι δώδεκα καθόμαστε όλοι σε μια γραμμή. Ο δάσκαλός μας κάθονταν αντίκρυ μας, στο κέντρο της γραμμής και τόσο μόνο μακριά, ώστε να μας φτάνει με τη βέργα φτελιάς που κρατούσε πάντα στο χέρι του ως έμβλημα του αξιώματός του και της απεριόριστης δύναμής του και την έκανε να θαυματουργάει πολύ συχνά στις πλάτες μας, όταν στεκόμαστε στο διάβασμα ή νυστάζαμε ή μιλούσαμε ή δεν ξέραμε μάθημα...
Όταν λοιπόν καλοκαθίσαμε στη γραμμή, περιμένοντας το συνηθισμένο σύνθημα της μελέτης, "ντέτεστε!", φώναξε ο δάσκαλός μας (αφού πριν ξερόβηξε τρεις τέσσερις φορές) κι εμείς αρχίσαμε θριαμβευτικά την ανάγνωση, όσο μπορούσαμε μεγαλόφωνα και κάναμε ένα δαιμονικό θόρυβο, που βούιζαν τ' Αγνάντια από τις φωνές μας...! Φανταστείτε τι πανδαιμόνιο έκαναν δώδεκα δυνατές παιδικές φωνές σε όλες τις βαθμίδες της φωνητικής κλίμακας! Ακούγονταν ως πέρα στον κάμπο που δούλευαν οι ζευγίτες κι ως πέρα στα λιβάδια και στους λόγγους που βοσκούσαν τα κοπάδια τους οι βοσκοί... Κι ακούγοντας, άλλοι έλεγαν "Χαρά στον δάσκαλο που 'χει τέτοια μαθητούδια!" κι άλλοι "Χαρά στα μαθητούδια που 'χουν τέτοιον δάσκαλο!".
Η πρώτη ορμή της βροντερής μελέτης που βγήκε απ' αυτό το πικρό και άχαρο "ντέτεστε!" (που δεν μπορεί να μεταφραστεί σε καμιά γλώσσα του κόσμου!) άρχισε να πέφτει λίγο λίγο και πέφτοντας, πέφτοντας, σώπασε τελείως.
Ο δάσκαλός μας είχε ναρκωθεί, λίγο από τις φωνές μας, λίγο από τη γλυκιά ανοιξιάτικη θαλπωρή κι είχε αποκοιμηθεί γλυκά με τη βέργα στο δεξί χέρι... Κι εμάς μας είχε πιάσει μια ιερή σιωπή, μια έκσταση, ένα -δεν ξέρω πώς να το πω...!- μπροστά στις ομορφιές και στις χάρες της όμορφης άνοιξης που ξετυλίγονταν δίπλα μας, κάτω μας και πέρα από τ' Αγνάντια...
Τα κοτσύφια, οι σπίνοι, οι γαλιάντρες, οι κορυδαλλοί, οι σπουργίτες και προπάντων τ' αηδόνια είχαν στήσει χωριστά κι όλα μαζί μια θεσπέσια συναυλία και μέσα σ' αυτή ξεχώριζε το ανθρωπολάλημα του κούκου:
- Κούκου! Κούκου! Κούκου!
Οι αετοί ξεπετούσαν απάνω απ' τα απότομα βράχια των μακρινών βουνών, όπου φώλιαζαν και πετούσαν αργά αργά στον γαλανό αιθέρα και φαίνονταν σαν να έπλεαν στο ουράνιο πέλαγος σαν μακρινά καράβια... Κάπου κάπου αμολούσαν μια τσιριχτή κραυγή, σαν να ήθελαν να σαλαγίσουν τίποτα κοπάδια τους από κει πάνω...
Αχ! πώς ζήλευε η καρδιά μου τους αετούς με το ουράνιο αρμένισμά τους και πώς καλοτύχιζα όλα τα πουλιά και πιότερο τ' αηδόνια με τη μαγική τους φωνή, που δεν ήταν καταδικασμένα να 'χουν δάσκαλο -και μάλιστα με φτελίσια βέργα στο χέρι- και να φωνάζει εκείνο το φοβερό και τρομερό "ντέτεστε!"...

Χρήστος Χρηστοβασίλης "Διηγήματα του μικρού σκολειού" (Απόσπασμα-διασκευή)

Ερωτήσεις κατανόησης - εργασίες

Επιλέγω τη σωστή απάντηση σε κάθε ερώτηση (που είναι μία κάθε φορά)...

1. Ποια εποχή διαδραματίζονται τα γεγονότα που περιγράφονται στο διήγημα;
    α) τον Σεπτέμβρη που ανοίγουν τα σχολεία           β) τέλος Απρίλη-αρχές Μάη
    γ) όταν τελείωνε η σχολική χρονιά                         δ) στις διακοπές του Πάσχα

2. Γιατί ήταν πλούσιο τη χρονιά εκείνη το σχολείο;
    α) το σχολείο είχε πολλά λεφτά           β) τα παιδιά ήταν από πλούσιες οικογένειες
    γ) το χωριό είχε καλή σοδειά               δ) το σχολείο είχε πολλά παιδιά

3. Πώς αποκαλούσε ο δάσκαλος τον εαυτό του και τους μαθητές του;
    α) ο Χριστός και οι 12 Απόστολοι                 β) ο Δίας και οι 12 θεοί του Ολύμπου
    γ) ο αρχηγός και οι 12 στρατιώτες                 δ) ο Δωδεκάνησος

4. Τι έκανε ο δάσκαλος την ώρα που διάβαζαν τα παιδιά;
    α) μια μικρή βόλτα                     β) θύμωσε γιατί δε διάβαζαν δυνατά
    γ) αποκοιμήθηκε                        δ) έφαγε το κολατσιό του

5. Γιατί ο συγγραφέας θεωρούσε τα πουλιά τυχερά;
    α) γιατί πετούσαν στον αέρα                     β) γιατί κελαηδούσαν όμορφα
    γ) γιατί δεν πήγαιναν σχολείο                   δ) γιατί έβλεπαν τα πάντα από ψηλά

Απαντώ στις ερωτήσεις με λίγα λόγια...

6. Πού (πώς) ήταν το σχολείο όπου έκανε μάθημα ο συγγραφέας;

7. Τι συμβόλιζε η βέργα του δασκάλου; Γιατί την κρατούσε;

8. Ποια ήταν η γνώμη του κόσμου για τον δάσκαλο και τους μαθητές του;

9. Ποιο πουλί έκανε εντύπωση στον συγγραφέα και το ζήλευε; Για ποιον λόγο;

10. Ποιες διαφορές διακρίνετε ανάμεσα στο σχολείο που πήγαινε ο συγγραφέας και στο σχολείο που πηγαίνετε εσείς;

Γιάννης Αγγελάκας "Σιγά μην κλάψω" (πηγή: YouTube)

[Το τραγούδι της ημέρας είναι του τραγουδιστή-μουσικού-ποιητή Γ. Αγγελάκα (πρώην αρχηγού του ροκ συγκροτήματος "Τρύπες") και αναφέρεται και στο πουλί-σύμβολο ελευθερίας]